In de verhalen waar ik feedback op geef, zie ik regelmatig lange stukken waarin een personage alleen maar aan het denken is. Iemand haalt een herinnering op, is aan het dagdromen of herkauwt een eerdere gebeurtenis of een gesprek.

In principe is daar niks mis mee. Dat is juist wat lezen zo leuk maakt: je krijgt de kans om in iemands hoofd te kruipen en te horen wat daar allemaal gebeurt.

Maar het moet wel passen bij de rest van het verhaal. Daar zie ik schrijvers soms de bocht uit vliegen. Wat er dan gebeurt, is dat je zwevende hoofdjes krijgt.

Wat zijn zwevende hoofdjes?

Soms besteden schrijvers zo veel aandacht aan alle gedachten van het personage, dat ze de rest van het verhaal uit het oog verliezen.

De lezer snapt dan wel wat je personage allemaal denkt, maar krijgt niets te zien van de rest van de verhaalwereld.

Het is alsof er een hoofdje als een ballon door de lucht zweeft.

Dat haalt de lezer even uit de betovering. De lezer weet niet waarom het belangrijk is dat het personage hier nu aan denkt. Het voelt niet meer alsof we een mens van vlees en bloed volgen. Je lezer voelt minder spanning en nieuwsgierigheid. Sterker nog, je lezer kan er verward door raken. Dat willen we natuurlijk niet!

Hoe vang je zwevende hoofdjes?

Kijk even naar jezelf. Ook al ga je helemaal op in je gedachten of hersenspinsels, je bent nooit alléén maar aan het denken. Je hoofd zit vast aan je lijf. En dat lijf zit, staat, ligt of loopt ergens.

Je bent altijd iets aan het doen en wat je doet, hangt af van waar je bent. Dat hoeft trouwens niet heel spannend te zijn, soms krijg je de beste ingevingen juist wanneer je onder de douche staat of de afwas doet.

Duidelijk? Cool, dan gaan we nu naar je tekst kijken. (Snap je het nog niet helemaal? Mail me!)

Op jacht naar zwevende hoofdjes

Kijk naar een verhaal of hoofdstuk dat je zelf hebt geschreven. Ga op zoek naar passages waarin je hoofdpersonage aan het denken is.

• Wat doet je personage? Kun je meer handelingen en lichaamstaal laten zien?
• Waar is je personage? Wat valt op aan deze omgeving?
• Wat kan je personage horen?
• Wat kan je personage ruiken?
• Wat kan je personage voelen? Denk aan temperatuur, texturen en andere lichamelijke sensaties zoals pijn en spanning.
• Wat kan je personage proeven?
• Waarom denkt je personage juist op dit moment aan dit onderwerp? Wat is het verband tussen de buiten- en binnenwereld?

Niet iedere vraag zal even toepasselijk zijn voor je gekozen passage. Je bent niet verplicht om alles toe te voegen aan je tekst. Wel zetten alle vragen je aan het denken. Op die manier kun je makkelijker details kiezen die je helpen om je zwevend hoofdje veilig te laten landen.

En, heb je een zwevend hoofdje kunnen vangen? Laat een reactie achter!

Vond je dit een leuk artikel? Meld je dan aan voor meer gratis schrijftips en -oefeningen.