Het is voor veel schrijvers een vreselijke taak, maar hij is wel belangrijk: de synopsis voor je boek schrijven.

De synopsis is een volledige samenvatting van je verhaal, plus wat extra info over de structuur en de doelgroep. Je hebt hem op verschillende momenten nodig in je schrijf- en uitgeefproces.

Natuurlijk is het geen eitje om je volledige boek in twee kantjes (of minder!) samen te vatten. Ga er lekker voor zitten, dan help ik je stap voor stap.

 

Het verschil tussen de synopsis en de achterflap

 

Knoop dit in je oren: de synopsis is niet hetzelfde als de achterflaptekst!

De achterflaptekst is een marketingmiddel. Het verkooppraatje op de achterkant van je boek moet de lezer overtuigen om je boek te kopen. Met dit tekstje maak je de lezer zo nieuwsgierig naar het hele verhaal, dat die niet anders kan dan naar de kassa rennen om je boek te kopen.

Je moet dus geen spoilers op de achterflap zetten. Als je het hele verhaal al verklapt, wordt je boek weer terug op de plank gezet. De lezer heeft het niet nodig om alles al te weten, die wil juist nieuwsgierig blijven en tijdens het lezen van het hele boek verrast worden.

En dit is het grote verschil: in de synopsis doe je wel het héle verhaal uit de doeken, inclusief alle plotwendingen. Je mag – nee, moet – alle belangrijke gebeurtenissen en schokkende verrassingen verklappen.

De synopsis is niet bedoeld voor je uiteindelijke lezer, maar voor alle mensen achter de schermen.

 

Waarom heb je een synopsis voor je boek nodig?

 

De synopsis komt van pas op verschillende punten in het schrijf- en uitgeefproces.

Door je boek kort en bondig samen te vatten, kun je er makkelijker over praten met toekomstige lezers. Als iemand vraagt waar je boek over gaat, sta je niet met je mond vol tanden.

Je hebt een duidelijk overzicht bij de hand wanneer je je manuscript terugleest of herschrijft. Je hoeft niet eindeloos te bladeren om uit te vinden in welk hoofdstuk dat ene dingetje ook alweer gebeurt.

De belangrijkste reden: de synopsis is een belangrijk hulpmiddel voor je (potentiële) schrijfcoach, agent en/of uitgever. Door de synopsis te lezen, krijgen ze snel een goede indruk van je boek en kunnen ze beter inschatten of ze met je willen werken.

 

Zo begin je aan de synopsis voor je boek

 

Stap 1: Vat ieder hoofdstuk samen in 2 à 3 zinnen.

Zijn je hoofdstukken erg lang? Vooruit, dan mag je er een paar zinnen aan plakken. Variëren je hoofdstukken erg in lengte? Laat dat dan ook zien in je synopsis. Korte hoofdstukken krijgen korte samenvattingen, lange hoofdstukken worden wat uitgebreider beschreven.

Is je verhaal nog niet helemaal af? Schrijf dan op wat je van plan bent. De lezer van je synopsis wil van begin tot eind weten waar je verhaal over gaat en wat er allemaal gaat gebeuren.

Stap 2: Schrijf een extra alinea waarin je wat uitlegt over de structuur van je boek en de doelgroep.

Bijvoorbeeld: ‘Het manuscript bestaat uit 75.000 woorden, verdeeld over twintig hoofdstukken. Het verhaal wordt grotendeels chronologisch verteld, met enkele flashbacks.’

Wat voor boeken zouden jouw toekomstige fans nog meer lezen? Die voorbeelden kun je hier ook noemen. Dat laat meteen zien dat je hebt nagedacht over de marketing van je boek.

Stap 3: Geef je synopsis een inleiding die nieuwsgierig maakt, net als een achterflaptekst.

Denk hierbij aan de basisingrediënten van je verhaal. Kun je met hulp daarvan je verhaal samenvatten in een enkele zin?

Stap 4: Kort alles in tot maximaal 1500 woorden.

Richt je op de belangrijkste personages, gebeurtenissen en veranderingen.

Kijk ook goed naar je zinslengte en woordkeuze. Is het lekker leesbaar? Kun je minder woorden gebruiken om dezelfde hoeveelheid informatie over te brengen?

Let ook goed op de spelregels van de uitgeverij. Als zij aangeven dat je synopsis langer of korter moet zijn, houd je daar dan aan. Het maakt niet uit hoe goed je jouw synopsis en boek vindt, ze gooien alles zo in de prullenbak als het niet aan hun voorwaarden voldoet.

 

Extra tips om een goede synopsis te schrijven

 

Zo, staat de eerste versie van je synopsis op papier? Dan kun je hem nog eens nalopen op de 5W’s en 1H, een handig lijstje uit de journalistieke wereld. Zo weet je zeker dat je alles duidelijk hebt opgeschreven.

• Wie: Is het duidelijk wie de hoofdpersoon is? Is het ook duidelijk wie hun tegenstander is? Natuurlijk kun je meerdere hoofdpersonen en tegenstanders hebben.
• Wat: Is het duidelijk wat de belangrijkste conflicten en gebeurtenissen zijn?
• Waar: Is het duidelijk waar dit verhaal zich afspeelt? Je hoeft niet iedere locatie te noemen, maar we moeten wel enig idee hebben (‘het centrum van Rotterdam’ of ‘Zuid-Frankrijk’ is voldoende). Als je een hele wereld hebt verzonnen, kun je die in een paar zinnen uitleggen. Let daarbij vooral op de verschillen met onze wereld.
• Wanneer: Is het duidelijk wanneer dit verhaal zich afspeelt? Ook hier geldt dat je niet ieder moment hoeft te noemen, maar we willen wel weten in welk tijdperk we zitten (‘de jaren ‘70’, ‘de nabije toekomst’) en hoeveel tijd er in het verhaal verstrijkt.
• Waarom: Is het duidelijk waarom je hoofdpersonage doet wat die doet? Als we de hoofdpersoon niet kunnen volgen, worden we niet nieuwsgierig naar hun verhaal.
• Hoe: Is het duidelijk hoe gebeurtenissen verlopen en situaties veranderen? Als je te vaag blijft of te veel gebruik maakt van toeval, voelt je verhaal oppervlakkig en dat is onaantrekkelijk.

 

Klinkt je synopsis een beetje saai? Goed zo!

 

Dit is misschien de enige situatie waarin het een goed teken is dat je een saaie tekst schrijft!

Om je synopsis een beetje kort te houden, moet je veel schrappen. Zo’n samenvatting kan nooit zoveel nuance en stijl hebben als je volledige verhaal. Dat is ook niet de bedoeling.

De lezer van je synopsis hoeft maar een conclusie te kunnen trekken: ‘Hé, dit klinkt alsof het verhaal goed in elkaar steekt. Nu wil ik het hele boek lezen!’

Jij weet dat je boek duizend keer boeiender is dan de samenvatting. Probeer die neiging om te vergelijken los te laten. Als je de synopsis een beetje saai vindt klinken, zit je juist op de goede weg.

 

Ben je benieuwd naar wat ik vind van je synopsis?

 

Je hoeft mij geen perfecte synopsis te sturen. Sterker nog, ik help je graag om hem aan te scherpen!

Tijdens een APK voor je boek kijk ik naar het eerste stukje van je verhaal en je synopsis. Ik geef je feedback op je titel, personages, plot, stijl en doelgroep. Zo weet je wat goed werkt, maar ook waar je nog aan moet schaven voordat je jouw boek naar een uitgeverij kunt sturen.

Heb je daar zin in? Meld je aan voor een APK.

 

Kun je jouw boek al in één zin samenvatten? Laat een reactie achter!

Meld je hier aan voor meer gratis schrijftips en -oefeningen.